Probleem 16

Het probleem van 22 februari 2016 

Gulko – K. Grigorian, Vilnius 1971

Wit begint en wint.

 Dit probleem werd door degenen die het in groepsverband oplosten als tamelijk eenvoudig beschouwd. Daarbij verloren zij o.a uit het oog dat je met zijn vieren meer weet dan een man alleen, zoals bleek uit de oplossingen van de solisten. Ook verloren zij uit het oog dat Gulko de combinatie niet op het bord door trial en error kon oplossen, maar het in één keer goed en uit zijn hoofd moest doen. Dat je na 1. Tf8+, Txf8; 2. Dd5+, Kh7;  met promotie een Toren terugwint, is inderdaad niet moeilijk te vinden. Maar Wit moet nu wel de genadeklap kunnen uitdelen, want Dg1# hangt in de lucht.  Wat in zo’n geval geen kwaad kan, is kijken wat de functie is die de bij de aanval betrokken stukken vervullen. Dan lijken Dame en Paard de bewakers te zijn. De Dame bestrijkt de velden f7 en g8, het Paard g6. Dan moet de promoverende pion de jager worden. En aangezien na 3. exf8D,  Dg1# volgt, moet er zo gepromoveerd worden dat dat met schaak is, dus: 3. exf8P+, Kh8. Nu bewaakt Pf8 het veld h7 en de Dame g8, dus volgt 4. Peg6 mat. En zo ging in de partij van Gulko.

Maar er is nog een variant en wel: 1. Tf8+, Txf8; 2. Dd5, Kh8 ( en nu niet 3. exf8P, zoals één van de solitaire oplossers voorstelde, want nu volgt 3. .., Dg1#, maar) 3. exf8D+, Kh7;

4. Dfg8# .

Oplosklassement

1.      Fred                            9 punten
2.      Henk                           5 punten
3/4    Robbie en Erik V         4 punten
5/6    Albert en Joop           3 punten
7.      FrankS                         2 punten
8.      Tony                           1 punt

Probleem 15

Het probleem van 8 februari 2016

 (Bulakh – Petrov, Moskou 1951)

Zwart  begint en jullie krijgen alleen de hint: 

zwart wint.

De Koning van Bulakh staat behoorlijk op de tocht. Zijn Achillespees wordt gevormd door de velden c1 en d2. Wat ook wel lullig is voor die Koning, is dat ie nergens heen kan. Een goed geplaatst schaakje  is meteen mat.

Vragen we ons nu af wat de stukken van Bulakh zijn die de cruciale velden verdedigen, dan zien we al snel dat dat Td1 en Pf3 zijn. Die moeten er dus af of van hun functie worden ontheven. Daar gaan we dan.

1. Txf3 (uitschakeling van een verdediger van d2), gxf3; 
2. Lxb3+ (openen van de d-lijn), axb3; 
3. Dc1+! (lokt de Toren weg van de d-lijn), Txc1; 
4. Td2#.

 Deze oplossing werd vooral in groepsverband gevonden. De enige goeie oplossing een solist kwam van de hand van Joop.

Oplosklassement:

1       Fred                           8 punten

2       Henk                          5 punten

3/4    Robbie en Erik V         4 punten

5/6    Albert en Joop             3 punten

7       FrankS                       2 punten

8       Tony                          1 punt

Probleem 14

Het probleem van 25 januari 2016

Arkhipkin – Kuznetsov, Kiev 1980

Wit begint en zet mat.

Eén van de aardige kanten van schaakspel is, vind ik, dat het zo’n vriendelijk en ruimhartig karakter heeft. Je vraagt je gaande je partij af hoe je de stelling het liefst zou willen hebben,

en zie, het schaakspel biedt je de mogelijkheid je wens te realiseren. In ruil daarvoor vraagt het slechts een kleine tegenprestatie: goed kijken, goed nadenken.

In bovenstaand diagram zal een ieder die enigszins vertrouwd is met matpatronen meteen zien dat het, als die pion op h7 er niet zou staan,  middels 1. Th8 mat in één zou zijn. Die pion moet dus weg. Maar slaan op h7 leidt tot niks omdat de Dame niet naar h5 kan. Misschien moet pion g6 dus eerst weg.

Ook zou je kunnen wensen dat je die pion g6 weg krijgt, omdat 1. Tg3 dan tot mat leidt. (forceren van toegang).  Nu is wel duidelijk dat de werking van deze kleine rakker worden moet worden uitgeschakeld.

Maar wat is dat nu? Dame c5 dekt ook veld h5 en haalt  1 Dh5 met dubbele matdreiging (via de h- of de g-lijn uit de stelling. De Dame moet dus van de vijfde rij af.! Maar dat is niet moeilijk! 
1. b4! (wegjagen, deflecting in het Engels), Dxb4 ( 1…, Dh5; 2. Dxh5, gxh5;

3. Tg3 leidt tot snelle mat, 1. .., De5; 2. Lxe5,  dxe5 tot langzame wurging); 2. Dh5,  ( en nu is het zowel na 2. .., De1 als na 2. .., h6 en 2. .., gxh5 mat in 5. Omdat het de meest principiële zet is, kiezen we voor) 2. .., gxh5; 3. Tg3+, Lg7; 4. Txg7+, Kf8  (4. .., Kf8; 5. Tg6#);

5. Txh7 en mat is niet meer te vermijden.

Oplosklassement:

 1.     Fred                           8 punten
 2.     Henk                         5 punten
3       Robbie en Erik V        4 punten
4/5    Albert                        3 punten
6/7    Joop en FrankS           2 punten
8.      Tony                          1 punt